“Derleme”nin Geri Dönüşü! (Cem Koray OLGUN)


Üniversitelerde sosyal bilimler üzerine eğitim alan öğrenciler için –özellikle de Türkçe eğitim veren okullarda okuyorlarsa– derleme kitapların çok ayrı bir yeri vardır. Özellikle 90’ların sonlarından itibaren alanın yetkin hocaları, araştırmacıları tarafından derlenen kitaplar birçok öğrencinin akademik ilgilerini arttırmasında oldukça önemli bir rol oynamıştır. Çünkü makalenin çevrilmesi kadar hangi bağlamda okunacağına ilişkin yapılan yönlendirmeler de önemlidir. Bu anlamda benim için iki kitap vardır ki yukarıda anlattığım tanıma uyar: ilki merhum Mehmet Küçük’ün derlediği ve maalesef şu anda baskısı olmayan Medya İktidar İdeoloji; ikincisi ise yeni basımıyla bu tanıtım yazısının konusunu da oluşturan, Süleyman İrvan’ın derlediği Medya Kültür Siyaset

Medya Kültür Siyaset, iletişim bilimciler ve iletişim alanında çalışan sosyal bilimciler kadar medya çalışmalarına ilgisi olan okuyucu içinde önemli bir derleme. 1997 ve 2002’de farklı yayınevlerinden yapılan baskılar tükenince yeni baskıyı görmek için okuyucuların tam 12 yıl beklemesi gerekti. Süleyman İrvan’ın da kitaba yazdığı önsözde söylediği gibi bunun ticari bağlamdaki kaygılarla (yayınevleri açısından) oldukça yakın bir ilgisi var. Ancak, olan her zamanki gibi okuyucuya oluyor. Sonuçta kitabın baskısının olmadığı yıllarda, bu kitaba ve içindeki makalelere ulaşmak bu alana yeni başlayan öğrenciler için çok daha zor bir hal almıştı. Dahası kitabı görmedikleri için, kitabın içinde yer alan makalelerin henüz çevrilmemiş olduğunu sanan birçok okuyucu/araştırmacı/öğrenci de mevcut. Bu anlamda, derlemenin bu yeni baskısı literatüre olan katkısını tekrardan tazeleme imkânı bulacak gibi gözüküyor.

Medya Kültür Siyaset, alanın temel tartışmalarına ilişkin metinleri yeni okuyacaklar için ilk kez, daha önce okumuş olanlar içinse yeniden göz önünde bulundurma işlevini de yerine getiriyor. Derlemenin içindeki bazı makaleler ise –bütün makalelerin önemini ayrı ayrı belirttiğimizi göz ardı etmeden– bu alanda çalışanlar için altın değeri taşıyor. Buna örnek olarak ilk baskıdan beri kitapta yer alan Peter Golding ve Graham Murdock’ın “Kültür, İletişim ve Ekonomi Politik” makalesi verilebilir. Bu makale, kitle iletişimin ekonomi politiği kuramının iki önemli temsilcisinin kaleme aldığı temel metinlerdendir. Ayrıca Golding ve Murdock gibi iki önemli kuramcının Türkçeye çok fazla metninin çevrilmemiş olduğunu da unutmamak gerekir. Yine John Fiske’nin “Postmodernizm ve Televizyon”, Stuart Hall’un “İdeoloji ve İletişim Kuramı” ve Liesbet van Zoonen’in “Medyaya Feminist Yaklaşımlar” gibi makaleleri de bu bağlamda oldukça değerlidir.
Medya Kültür Siyaset kitabının önemli bir özelliği de kitabın her çıkan baskısında mevcut metinlerin elden geçirilmesinin dışında yeni metinlerin de eklenmiş olması. 1997’deki ilk baskıda kitap “Medya ve Kültür”, “Medya ve İdeoloji”, “Medya ve Demokrasi”, “Medya ve Kamuoyu”, “Medya ve Etik” ile “Medya ve Kadın” başlıkları altında toplanmış 6 bölüm ve 13 makaleden oluşuyordu. 2002’de “Medya ve Kamusal Alan” başlığı altında 2 makale daha eklenerek bölüm sayısı 7’ye makale sayısı da 15’e çıktı. Üstelik eklenen metinlerden biri, alanın diğer bir önemli kitabı Medya ve Demokrasi’nin yazarı John Keane’in “Kamusal Alanın Yapısal Dönüşümleri” başlıklı demirbaş makalesiydi. Şimdiki baskıda ise “Medya ve Etik” ile “Medya ve Kadın” başlıkları altına iki yeni makale daha eklenerek makale sayısı 17’ye çıkmış. Eklenen makaleler son dönem yapılan tartışmaları içermiyor olsa da dâhil edildiği mevcut bölümlerdeki tartışmaların bağlamlarını oldukça güçlendiriyor. 

Sonuç olarak, Pharmakon Yayınevi’nden çıkan Medya Kültür Siyaset yeniden iletişim bilimcilerin ve iletişim/medya üzerine çalışan sosyal bilimcilerin temel kaynaklarından biri olacak gibi gözüküyor. Ayrıca Süleyman İrvan’ın her baskıda titiz bir incelemeyle kitaba yeni makaleler eklemesi, kitabın değerini bir kat daha arttırdığı gibi olası yeni baskılar için de okuyucuyu daha bir heveslendiriyor.

Sözü bitirmeden, umarız ki Medya Kültür Siyaset bu alanda çalışanların eksiklerini gidereceği gibi basıldığı ilk dönemde en az kendisi kadar önemli olan ama baskısı yapılamayan kitapların yeniden yayınlanmasına da bir kapı açsın. Yukarıda söz ettiğimiz Medya İktidar İdeoloji bu anlamda iyi bir başlangıç olabilir mesela.

MEDYA KÜLTÜR SİYASET, Der: Süleyman İrvan, Pharmakon Yayınevi, 2014.
                                                                                                                     

0 yorum:

Yorum Gönder