Gerçeğin Büyüsü toplam 12 bölümden oluşuyor. Çoğu bölüm, “gökkuşağı nasıl oluşur, evrende yalnız mıyız, depremler neden olur, neden bu kadar çok çeşit hayvan var, ilk insan kimdi, güneş nedir, kötü şeyler neden olur, mucize nedir” gibi temel ve önemli bir soru ile başlıyor. Dawkins önce her soruya ilişkin ilginç, tarihi ve mitolojik öyküler, batıl inanışlar veya şehir efsanelerini anlatarak konuya girip, daha sonra bölüm boyunca bu inanışları sorguluyor, nasıl ortaya çıkmış olabileceklerine, insanların ne gibi yanılgılara düşebildiklerine değiniyor ve başlangıçta sorduğu soruya bilimsel olarak nasıl cevap arayabileceğimizi gösteriyor. Yani dünyaya bilimsel ve şüpheci bir gözlükten bakmanın örneklerini veriyor, elimizden tutup bize adım adım, ilginç örnekler üzerinden yol yordam öğretiyor. Yazar, cevabını bildiğinizi sandığınız ya da belki de hiç bilmediğiniz bu soruları ustaca bir yalınlıkla cevaplıyor. Daha da önemlisi, Dawkins’in daha önce yayımladığı Gökkuşağını Çözmek kitabında izlediği felsefeye, Gerçeğin Büyüsü’nde de rastlıyoruz: gökkuşağı gibi etkileyici doğa olaylarını, masalsı ve mitolojik öyküleri bilimsel olarak açıklamak, onların şiirselliğini, büyüsünü bozmaz; aksine bilimin kendine has bir etkileyiciliği, bu olayların bilimsel temelini anlamanın insanı içine alan bir büyüsü vardır. Bu bakış açısı, kitabın en önemli noktalarından biri. Dawkins’in kendi ifadesiyle:
"[Bu kitapta] size bilimsel olarak algılanabilir gerçek dünyanın kendine has büyüsünü göstermek istiyorum. Gerçek olan ve nasıl çalıştığını anladığımız ilham verici güzelliklerden oluşan, benim şiirsel dediğim büyüyü... Gerçek dünyanın gerçek güzelliği ve büyüsünün yanında, doğaüstü büyüler ve sihirler ucuz ve basit kalır. Gerçeğin büyüsü ne doğaüstüdür ne de kandırmacadır, sadece muhteşemdir. Muhteşem ve gerçektir. Muhteşemdir, çünkü gerçektir."
Kitabın metni, Dawkins’in usta kaleminden nasibini alıyor almasına ama Gerçeğin Büyüsü’nü herhangi bir popüler bilim kitabından ayıran en önemli öğe, ilüstrasyonlarına da yetenekli sanatçı Dave McKean’in imza atmış olması. Zaten elinize alıp sayfalarını çevirmeye başladığınız anda farketmemeniz imkansız, kitap görsel bir şölen. Zira herhangi bir illüstrasyoncudan bahsetmiyoruz. Fantastik edebiyat sevenler Dave McKean’i, Yıldız Tozu, Amerikan Tanrıları gibi kitapların ünlü yazarı Neil Gaiman’la çalışmalarından hatırlayabilirler. Çizgiroman severler ise McKean’i, Gaiman’ın yazdığı kimi çizgiromanları (Violent Cases, Black Orchid, Signal to Noise gibi…) resimlendiren ve yine Gaiman’ın Türkiye’de Laika Yayınları’ndan çıkan ünlü serisi Sandman’in kapaklarının etkileyici (ve kimi zaman ürkünç) tasarımlarını yapan kişi olarak hatırlayacaklardır. McKean’in aynı zamanda hem uzun metrajlı film yönetmenliği, hem de Harry Potter serisinin kimi filmleri için sanat yönetmenliği çalışmaları var. Yetmiyormuş gibi, aralarında Dream Theater, Tori Amos, Alice Cooper’ın da bulunduğu pek çok ünlü müzisyenin ve grubun da albüm kapaklarının tasarımcısı. Dave McKean’in tarzına bir kere aşina olduğunuzda aslında bir işte onun parmağının olduğunu anlamakta zorlanmıyorsunuz. Kısacası bu kitap, iki büyük ustanın ortaklaşa çalışmasının harika bir ürünü.
Son olarak, Dawkins her ne kadar kitabı çocuklar ve genç yetişkinler için yazdığını söylese de, bu kitabın sadece belli bir yaş grubu ve hatta eğitim seviyesi için olmadığının altını özellikle çizmek istiyorum. Kendim bir akademisyen olarak kitabı çok keyif alarak okuyup, bilmediğim pek çok şeyi öğrendim. Dawkins’in bilim felsefesi, biyoloji ve evrim ile ilgili diğer kitaplarının dili ya da içeriği zaman zaman bilim okurluğuna “yeni başlayanlar” için ağır olabiliyor; kitapları genellikle belli bir bilim okurluğu seviyesi gerektiriyor. Eğer bilimsel konulara yeni ilgi duymaya başladıysanız Gerçeğin Büyüsü tam size göre. Fakat hali hazırda popüler bilim okuruysanız da, bu kitap size göre! Zira dilinin yalınlığı, keyifli üslubu ve verdiği ilginç bilgilerin muhteşem illüstrasyonlarla bir araya gelmesi sonucu kitap, her yaştan ve türden okur için pek çok şey vaad ediyor. Kitaplığınızda mutlaka bulundurmak isteyeceğiniz bir eser (sadece resimlerine bakmak için dahi olsa)…
Gerçeğin Büyüsü, Richard Dawkins ve Dave McKean, (Çev. İstem Fer) Kuzey Yayınları
0 yorum:
Yorum Gönder