Ege Üniversitesinden Yrd. Doç. Dr. Uysal Yenipınar ve Mehmet Sait Tunç, bir çalışma için gittikleri Antep, Urfa, Siverek ve Mardin’de kadın ve erkeklerde yoğun bir şekilde gördükleri dövmeleri araştırmaya karar verirler. Geleneksel dövmenin son temsilcileri ile karşılaştıklarını düşünen Yenipınar ve Sait Tunç, konuyu derinlemesine araştırmaya girişirler. Yedi yıllık bir çalışma programı içerisinde; 2011 yılı içerisinde “Anlat bana: Dövmeler, Ağıtlar, Hikayeler” konulu belgesel vizyona girerken, belgesele sinema otoritelerince 2012 yılında düzenlenen Cannes Film Festivali için hazırlanan Türk Sineması tanıtım kitabında yer verilir. Belgesel daha sonra 2. Roma Film Festivali ve 31. İstanbul Film Festivalinde de gösterime girince, ilgi üzerine çalışma genişletilerek kitaba dönüştürülür.
Kitap, dövme ile ilgili şu bilgilere yer veriyor: Dövme geleneği, sanılanın aksine daha eski dönemlere uzanıyor. Dövme motifleri, diden dile; kulaktan kulağa; nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar taşınıyor. Motifler sembolik şifreler ile doludur ve her biri farklı anlamlar taşır. İğne ile beden suyuna işlenen motiflerde, dilekler, ümitler, sevinçler dışa vurulup, hayat ağacı şekline dönüşmüş, bedene yeni anlamlar yüklenmiştir.
Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde geleneksel dövme, doğanın insan bedenine, yaşama mührü basması gibidir. Geleneksel dövme, bölgedeki diğer maddi ve manevi kültür mirasları ile de örtüşmektedir.
Fotoğraflarla büyük bir zenginliği okuyucusuna sunan kitap dövme motiflerinin; tamgabilim, yazı, halı-kilim-keçe sanatı, mezar taşları kabartmaları, arı kovanları, buğday ve un ambarları, koç ve koyun sürüleri, binek at ve sığırları damga, im ve enleri, nakış ve yanışlar, ev kapı duvarları, nazarlıklar, kap-kacak, yöresel takılar, tütsü, kına, kurşun dökme gelenekleri ile de ortak özellikler taşıdığını anlatıyor.
Etki Yayınlarından çıkan kitapta, dövmenin tanımı, dövme tekniği, dövmede kullanılan malzemeler, genel bilgiler, dövmenin Anadolu kültürü ile ilgisi, araştırma bulguları, dövme öyküleri ve motiflerin konu başlıkları ele alınıyor. Kitabın son bölümünde kapsamlı dövme terimleri sözlüğü oluşturulmuş. Kitabı oluşturma aşamasında 51 kitap, 33 makale incelenmiş, 92 kaynak kişi ile görüşülmüş. Eserin, geleneksel dövmeye ilgi duyan araştırmacıların el kitabı olacağına inanılıyor.
0 yorum:
Yorum Gönder