Çocuklar İçin Üç Büyük Ustadan Dört Klasik (Hayati Berke ARAL)

Türkiye'de çocuk yayıncılığı, umut ve umutsuzluk ikileminde salınıp duruyor. Baskı ve içerik olarak iyi hazırlanmamış kitapların yanı sıra, çocuklara yönelik pedagojik unsurları ve baskı kalitesi kılı kırk yararak hazırlanan kitaplar da var. Gergedan Yayınları, Shakespeare'den bir aşk efsanesine dönüşen Romeo ve Juliet ile sevimli Bir Yaz Gecesi Rüyası'nı, Schiller'den adalet ve adaletsizlik ikileminin başucu kitabı Haydutlar'ı ve Goethe'den de unutulmaz iyilik-kötülük sarmalını işleyen Faust'u yayımladı.

Kitaplar, çocuklar düşünülerek özenle hazırlanmış. Yedi yaş ve üstü çocuklar için adeta çocuklaştırılan kitaplar içeriğe sadık kalınarak ve görsel işlemelerle birer estetik şölene dönüştürülmüş.

Bir Yaz Gecesi Rüyası, aslında bilinen aşk temalarındaki "seven-sevilen-rakip aşkı"na bir dördüncü unsuru ekleyerek mutlu sonla bitirirken, bunun paralelinde bir başka aşkı kendi çekişmesi içinde yeniden alevlendirmeyi konu ediniyor. Üç sorunlu aşkın, ilmeklerinin tek tek çözülerek mutlu sona ulaştırıldığı bir Yaz Gecesi Rüyası, bu haliyle masal tadında, masal esinli bir kitap olarak soluksuz bir okumayı hak ediyor.

Shakespeare'in gençlik dönemi eseri Romeo ve Juliet, çağlar boyunca aşka ve aşıklara hüzünle kılavuzluk etmiş bir başucu kitabıdır. Konusu İtalya'nın Verona şehrinde geçen gerçek bir olaydan alınmadır. Romeo ve Juliet, aşkın büyük ve büyülü gücünü işleyen, doruğunu yanlış anlamaların ışığında sonsuzlukla taçlandıran bir eserdir. Bu dev eserin çocuklar için ayıklanmış ve inceltilmiş hali de her halükarda okunmayı hak ediyor.

Haydutlar, bir dönem Fransız Devrimi'ni desteklemiş, sonrasında onun kanlı yüzünün ruhların iyi eğitilmemiş olmasından kaynaklandığını gören Schiller'in en önemli eserlerinden birisidir ve ilginçtir, bir adalet arayışı kitabı olan Haydutlar, Fransız Devrimi'nden önce yazılmıştır.

Haydutlar, bildik temaları işliyor görünmesine rağmen, kesin bir biçimde adalet ve özgürlük savunusuna girişir. Sinsilik ile doğruluk, açık yüreklilik ile yalancılık, cesaret ile korkaklık bir tür hesaplaşmaya girişir. Kitap, bir yerde insan doğasına uyan değerlerin üstünlüğü ve zaferini ilan eder, hem de zevkle ve büyük bir edebi lezzetle.

VE FAUST...

Faust, yüzyıllar boyu Avrupa mit, mesel evreninin baş köşesinde oturmuştur. Goethe'den önce bu konuyu çeşitli yönleri kısaltıp veya uzatarak kaleme almış sayısız yazar mevcuttur. Ama Faust'a son ve nihai başkalaşımı geçirten Goethe olmuştur.

Goethe'nin bu bildik kitabı, terütaze Gergedan Yayınları sayesinde şimdi çocuklar için dizayn edilen bir halde ve resimlenmiş, dili şirinleştirilmiş tarzda Türkçenin halis dil bahçesine buyur etmiş bulunuyor.

Tanrı ile Şeytan arasındaki söz düellosu ve rekabet eskilerden de eskidir. Tanrı doğru yolun yolcusu, şeytan ise yanlış yolların haydudur. Onların atışma, birbirini alt etmeye dayalı figürasyon halleri sayısız dini kitaba ve edebi esere can ve dirlik katmıştır. Çocukların kitabı Faust, bunu başlangıç cümlelerinde olanca açıklığıyla şöyle dile getirir: "Tanrı ile şeytan, iyi ile kötü arasındaki çelişki çok eskidir. Bu hikaye de bundan söz etmektedir."

Faust, insanın dışsal bir güdüleyici dolayımında kötülüğü ne derece işleyeceği ve bundan kendi iradesiyle kurtulup kurtulamayacağı üzerinedir. İnsana inanışın kutlu başarısı, kitabın nihai sonucudur: Kötülük yenilmiş, aşk kazanmıştır.

Alman edebi devi Goethe'nin bu kitabı çocukların dimağına, kalp gezegenine uygun bir atmosferle hazırlanmış ve güzelliklerle güzelleştirilmiştir.

Gergedan Yayınları, konu ve öğretici ve iz bırakıcı ana öğeleri sağlam dört kitabı Türkçeye, çocuklara sunulmuş bir vaziyette kazandırdığı için bir teşekkürü, daha sonraki çalışmaları için de cesaretlendirici övgüleri hak etmektedir.